Hartige taal

Een open gesprek, met die ene collega

Verlang je naar soepele samenwerking?

Humor, luchtigheid, voortgang? Elkaar moeiteloos begrijpen, elkaar naadloos aanvullen, samenwerking waar je allebei blij van wordt en energie van krijgt? Maar de directie, maar in dit team, maar die ene collega…. Je zou willen kunnen zeggen wat je frustreert en wat belangrijk voor je is, én contact houden in het gesprek. Zodat hij niet reactief reageert, zodat hij je hoort, en blijft luisteren.

Kansloos?

Soms lijken de verschillen zo groot dat tegenover elkaar staan de enige optie lijkt. De ander heeft gewoon een totaal andere definitie van wat voor jou zo belangrijk is. Kwaliteit, goed onderwijs, goede zorg, respect, samenwerking: genoeg items te bedenken waar mensen een verschillende mening over hebben. Een onbegrijpelijk verschillende strategie. Het laatste wat ik hier ga ontkennen is hoe groot die verschillen soms zijn. Integendeel. Verbinding lukt makkelijker wanneer je de verschillen erkent.

Ieder heeft zijn eigen waarheid

Logisch, een unanieme waarheid bestaat niet. Tegelijk geloven we dat soms wel, of is ons een bepaalde waarheid ‘aangeleerd’. In de spelonken van ons brein verstoppen zich onbewuste meta-overtuigingen. Overtuigingen kunnen een gevangenis zijn voor jezelf. Elke zin met ‘zou moeten’ levert frustraties op, voor jezelf of een ander. De directie zou eerlijk moeten zijn. Collega’s zouden respect voor elkaar moeten hebben. Mensen die geweldloze communicatie toepassen zouden moeten kunnen samenwerken. Wat heeft het voor zin om te denken dat iets niet zou moeten, terwijl het wel zo is? Er zou geen oorlog moeten zijn. Er is oorlog. Overtuigingen versterken teleurstellingen en frustraties en lossen niks op: ze beperken je blik. 

Ieder heeft dezelfde basisbehoeften

Vertrouwen, vrede, veiligheid. Voortgang, samenwerking, plezier. Kwaliteit, waardering, ertoe doen. Authenticiteit, vrijheid, ontspanning. Je hoeft elkaars strategie niet te begrijpen of te waarderen. Wanneer je je aandacht richt op de onvervulde behoefte zie je de mens weer in elkaar. Je hoeft geen water bij de wijn te doen om elkaar te kunnen zien en horen voorbij oordelen. 

Voorbij oordelen

Je kunt in elke situatie rust creëren door te zien welke onvervulde behoeften in het spel zijn. Door verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen onvervulde behoefte, en je niet verplicht te voelen om de behoefte van de ander te vervullen. Je kunt niet verantwoordelijk zijn voor de behoefte van de ander. Juist door deze grenzen zo helder te hebben, kun je elkaar ontmoeten op de lijn in het midden. Aan beide kanten van de lijn evenveel ruimte. Wanneer je elkaar vanuit respect, rust en vrijheid in de ogen kunt kijken en elkaars behoefte kunt zien, is er geen blikbeperking meer. Het kan leiden tot een open gesprek en meer begrip voor elkaar. En soms zie je onverwachte mogelijkheden.