Opleiding Geweldloze Communicatie? Een andere kijk op jezelf en de ander
De spiegel komen we elke dag wel een keer tegen
Letterlijk. Of we echt kijken is een tweede. Kijk je met liefde...
Lees verder
Kun je je negatieve gedachten niet denken?
Een negatieve maalstroom in je hoofd geeft weinig energie. Het lijkt wel of de ene gedachte de andere uitlokt en elke poging ermee te stoppen het juist versterkt. Een doodlopende straat. Herkenbaar? Marshall Rosenberg noemt twee metaforen voor twee kanten in ons: de giraf en de jakhals. Deze gedachten zijn van de jakhals. De jakhals analyseert, oordeelt, vergelijkt, wil gelijk hebben. De jakhals kan goed manipuleren, verwijten, dwingen, en verantwoordelijkheid afschuiven. Ik kan er niks aan doen. Jij daarentegen, jij moet het oplossen.
Hersenen in je hart
In buik en hart zijn kleine varianten van ons brein ontdekt. De giraf in ons weet hoe belangrijk deze miljoenen autonome neuronen zijn, om te weten wat hij niet wil en wat wel. De giraf is lang, sterk, ontspannen en vrij, en heeft een groot hart. De giraf kan objectief overzien wat er nu is, kan zonder oordeel luisteren en neemt verantwoordelijkheid voor zichzelf. De giraf leeft, geeft en luistert vanuit zijn hart. Elk oordeel is slechts een uiting van een onvervulde behoefte. Dat is wat de giraf wil weten: welke behoefte zit achter de maalstroom? Daar ligt de kans om gedachten of oordelen te kunnen vertalen in dat wat er echt toe doet.
Goed of fout?
In deze cultuur zijn we zo gewend geraakt om alles te labelen als goed of fout dat het snel kan lijken alsof die jakhals van Rosenberg beter is dan de giraf. Dat is nu precies niet zijn bedoeling. Niemand is elk moment van zijn leven volmaakt gelukkig met al zijn behoeften vervuld. Echter dit zomaar zien is niet wat we leren in deze cultuur: we weten goed hoe we die behoeften kunnen bagatelisseren. Jakhals-gedachten hebben we nodig om te herkennen dat we ergens ontevreden over zijn en iets anders willen: dat er een onvervulde behoefte is. Oordelen zijn als de dashboard-lampjes in de auto: ze geven je een signaal dat er iets in de motor bijgevuld wil worden. Dat maakt de jakhals even waardevol. De jakhals in mij noemt mezelf bijvoorbeeld een slappeling als ik niet eerlijk heb gezegd wat ik wilde zeggen. De giraf in mij ziet dat ik op dat moment een onvervulde behoefte heb aan zelfrespect, integriteit of eerlijkheid.
Zonder jakhals worden we hongerig
Geweldloze communicatie gaat vooral over het herkennen van onze universele basisbehoeften. Achter al het gedrag van onszelf en van anderen. Een oordeel over een ander zet ons vast en maakt ons afhankelijk: een ander kunnen we immers niet veranderen. Een jakhals heeft echter grote waarde als we naar zijn gehuil luisteren. Wat is er aan de hand? Ik voel me gefrustreerd als ik mezelf een slappeling noem; ik heb meer regie over mezelf wanneer ik aan mezelf erken wat mijn behoefte is. Voor die behoefte zijn immers zoveel meer strategieën te bedenken. Mijn zelfrespect hangt niet van éen opmerking af.
Verandering begint bij zelf-acceptatie
We doen immers toch al wat we doen. Zonder oordeel kijken naar de drijfveren voor wat we doen, is wat verandering mogelijk maakt. Dankzij de jakhals in mij, kan ik mijn behoeften zoeken onder mijn oordelen en frustraties, en weer verbinden, met mezelf en met de ander. En hoezo is de jakhals liever dan een giraf? Op reis door Namibië heb ik weer talloze jakhalzen gezien en gefotografeerd. Er zit misschien angst in die ogen, maar ook liefde. Het is maar wat je kiest.