Hartige taal

Eerlijkheid in contact, vanuit je hart

Agenda Trainingen

Vertrouwen is besmettelijk

februari 12, 2018 -Yvonne Jeucken

Maar leerlingen moeten toch luisteren?
Mijn baas moet toch gewoon goed leiding geven? De werknemers moeten toch gewoon hun werk doen en op tijd komen? Voor innovatie, leren en samenwerken hebben mensen werkafspraken nodig en vertrouwen in elkaar. Zo zou ik het formuleren. De meeste mensen hoor ik echter wat anders zeggen: ‘sommige dingen moeten nu eenmaal’. Is dat hetzelfde of maskeert het uiterlijk kleine verschil juist een essentieel verschil? Geloven dat iets ‘nu eenmaal moet’, komt onbewust of bewust meestal voort uit een diepere overtuiging: mensen zouden het niet doen als ze het niet zouden moeten.

Onkruid voor de intrinsieke wens om te willen leren en bijdragen
‘Intrinsieke wens om te willen leren? Mijn zoon? Mijn collega? Mijn leerlingen? Ha! Idealist! Kom maar eens bij ons kijken. Hier werkt dat niet.’ Dat erken ik en zie ik ook: mensen die alleen nog iets doen of geven als het echt moet. En ik zeg: dat is het gevolg van deze cultuur, het is aangeleerd, niet intrinsiek. Onbewust wantrouwen in het contact is gebaat bij een schijnwerper omdat vertrouwen het fundament is in relaties. Wantrouwen ontstaat heel subtiel, op elk moment dat een nee niet oké is. Degene die een eis hoort zal waarschijnlijk rebelleren of gehoorzamen, en zal vermoedelijk niet blij worden van datgene wat hij doet. Handelen uit plicht of angst voor consequenties is externe motivatie en heeft een houdbaarheidsdatum. Degene die een ‘vraag’ stelde zonder nee te willen horen, zal vermoedelijk blijven verlangen naar respect en verbinding, omdat dit niet ontstaat in gesprekken waarin een nee niet oké is. Verandering begint bij een dialoog.

Wat is een dialoog?
Een gesprek waarin ieders behoefte gelijkwaardig is en de intentie bestaat om open te staan voor de behoefte van de ander. Gehoord worden en empathie zijn essentieel voor vertrouwen. Wanneer je ziet dat je niet verantwoordelijk bent voor de behoefte van de ander, en voorbij angst, oordelen en oplossingen kunt kijken, kun je empathisch luisteren. Hier ontstaat de vrijheid en de mogelijkheid om te geven uit het hart: omdat niks moet. Je kunt ja zeggen uit je hart, wanneer je er op kunt vertrouwen dat je ook nee kunt zeggen zonder consequenties.

Nee kunnen horen
Gewend als we zijn aan dingen doen ‘omdat het moet’, zijn we ook gewend dat een ander geen nee wil horen. En kunnen we zelf soms ook niet goed een nee horen. Dat is de basis van verwijdering en anti-dialoog: wanneer een nee niet oké is. Verbaal geuit of onuitgesproken consequenties gevoeld. Soms letterlijke repressailes, vaak subtiel. Lieve woorden of interesse blijven opeens achterwege. Schuld, schaamte of angst ontstaat, bijvoorbeeld voor die verwijtende of minachtende blik. Mensen willen harmonie, erbij horen, waardering. En wanneer dát het motief is om dan-maar-ja te zeggen, bouw je een bankrekening op. Onbewust verwacht je er iets voor terug. Blijft de waardering een keer weg, dan is wrok en weerstand snel gezaaid. Ik citeer Marshall Rosenberg: “Any time anyone does anything out of fear, guilt, or shame, everybody loses.”

Hoe gaaf wanneer een ja een écht ja is
Echt iets willen, helemaal vanuit jezelf, geeft energie. Een dag werken of een vriend helpen met klussen is dan nog amper vermoeiend. Vertrouwen op de zuiverheid van elkaars ja geeft wederzijds respect, verbinding en volledige vrijheid. Het is een geven wat meer als delen voelt: niet om iets terug te krijgen. In rust en met liefde een boterham smeren voor je kind, luisteren naar een ontmoedigde collega vanuit oprechte empathie, even op een tas van een vreemde passen op het terras. Geven zonder iets terug te willen geeft een fijn gevoel. Je anti-stress hormoon oxytocine stijgt er zelfs van. We kunnen het allemaal van nature. En ik geloof dat ieder mens blij wordt van geven uit het hart, leren vanuit keuzevrijheid, bijdragen uit vrije wil.

Moeten of willen
De keuken moet niet opgeruimd, ik wil het, want ik word blij van rust en schoonheid. Ik moet niet naar mijn werk, ik kies er zelf voor. Ik wil betekenis, van belang zijn, of een basis voor mijn gezin. Wanneer je iets doet puur omdat het moet, vraag jezelf dan af wat je motieven zijn om het toch te doen. Als die er niet zouden zijn, zou je het niet doen. Je bewust worden van je keuzevrijheid en verantwoordelijkheid geeft regie over je leven.

Vertrouwen is een keuze voor verandering
Jaren geleden leende de bioscoopeigenaar van Vlieland, die ik net 10 minuten kende, mij 2 van zijn favoriete dvd’s. In volste vertrouwen dat ik ze hem op enig moment wel per post terug zou sturen. Mijn hart ging open van zoveel vertrouwen. Vertrouwen is besmettelijk.

Ont-moeten
Een cultuur kan van binnenuit veranderen door de behoeften te zien achter het gedrag van de ander. Respect, gezien worden, waardering? Contact, vertrouwen, samenwerking? Vanuit dit besef kan ik er voor kiezen om mensen als ‘hele taart’ te zien in plaats van alleen de punt van de taart te zien. Een ‘nee’ van de ander is voor mij dan een uiting van een onvervulde behoefte. Of een ja tegen een andere behoefte. Zodra ik wat vindt van de manier waarop iemand zich uit, heb ik een vijandbeeld in mijn hoofd.  Wanneer ik in mijn vijandbeeld blijf hangen, blijft alles zoals het is. Wanneer ik mensen zie als mensen, voorbij alle oordelen, ontstaat er vertrouwen op de mogelijkheid van dialoog.  ‘Gaat het jou om keuzevrijheid? Mij gaat het om efficiëntie, verbinding en samenwerking’. In elk gesprek is een gemeenschappelijke grond te vinden op basis waarvan je de mens in de ander herkent.  Ieder moment dat een mens leeft vanuit deze intentie geeft hij andere mensen gelegenheid hetzelfde te doen.

 

Wil je leren hoe je nee kunt zeggen op een manier die bijdraagt aan verbinding? Wil je leren hoe je ja kunt zeggen uit je hart? In maart en april is er weer een tweedaagse introductietraining. Leuk als je mailt, info@hartigetaal.nl

As we are liberated from our own fear

  “Our deepest fear is not that we are inadequate. Our deepest fear is that we are powerful beyond measure. I...
Lees verder

Opleiding Geweldloze Communicatie? Een andere kijk op jezelf en de ander

  De spiegel komen we elke dag wel een keer tegen   Letterlijk. Of we echt kijken is een tweede. Kijk je met liefde...
Lees verder

Vlieg je leven vrij – voorbij de kooien in je hoofd

  Vlieg jij wel eens? Voorbij alle imprint?   Misschien dat de Dalai Lama niet snel uit balans is. Echter de meeste...
Lees verder

Kan iets mooier dan het mooi is

Mooi. Een liedje van Maarten van Roozendaal. “Ach zie de lammeren nou toch lurken Aan hun vers geschoren moeders E...
Lees verder