We belandden in een discussie zonder dat ik snap waarom. Argumenten in de bovenstroom, onuitgesproken oordelen in de onderstroom. Als ik mezelf bijna onhoorbaar hoor zuchten, weet ik dat ik op automatische piloot reageer en onbewust bezig ben met het tennisveld-helft van de ander. Ik ken mijn oude patronen. Als er gedoe ontstaat denk ik ‘laat maar’, geef ik de ander gelijk of trek ik me in mezelf terug: flight. En heel soms zeg ik hardop “láat maar”: de passief-agressieve fight. Reacties vanuit oude delen van je brein die ontstaan vanuit onmacht en vanuit oude zelfbescherming. Al is het niet mijn intentie, in de praktijk geeft het geen respect aan de ander noch aan mezelf. En weinig contact. Au. Van onmacht naar oordelen schieten heeft ‘voordelen’: dan hoef ik even niks te voelen. En nadelen: sarcasme en verwijten halen me weg bij mezelf, geven nieuwe pijn en kosten energie. Omdat ik dan op het tennisveld-helft van de ander sta.
Conditionering is systemisch, cultureel, complex en niet persoonlijk. Tegelijk is die pijl van onmacht altijd onverwacht, supersnel en pijnlijk. Alsof het niet naar genoeg is, keur ik het vervolgens af in mezelf en dat is de tweede pijl. Over de eerste pijnlijke pijl heb ik geen controle, over de tweede pijl wel: mits ik de moed heb om me bewust te worden van mijn eigen denken in die tweede pijl. Pas als ik zie wat ik doe, heb ik weer keus. Marshall Rosenberg noemt het jakhals-gedrag. Kijken door een smalle koker. Pijn= jouw fout óf mijn fout = vecht of vlucht. Die jakhals kijkt wel maar ziet niet: het ziet alleen zijn gedachten en overtuigingen. Aan het eind van de doodlopende straat van dit koker-kijken is echter een klein verborgen steegje.
Dat is de kunst, en niet eenvoudig. Herken je dat, zodra je doorhebt hoe je reageert, je jezelf op de kop geeft? Dat je dit ‘nu nog steeds zo doet’? Zelfoordeel versterkt onmacht en pijn: het is de tweede pijl. Er schuilt meer regie in toestaan wat je toch al doet.
Een belangrijke emotie, die je precies geeft wat je nodig hebt in die situatie, wanneer je het zou toestaan. Als je je geïrriteerd voelt, heb je dan helder wat JIJ wel en niet wilt in deze situatie? Boosheid kan een teken zijn dat het tijd is om je grenzen aan te geven en trouw te zijn aan jezelf. Afkeer, dat je beter even afstand kunt nemen. Verdriet voelen maakt je misschien bewust van je verlangen naar openheid en contact.
Door te accepteren wat je voelt kun je zien wat de functie is van dat gevoel: weten wat je wel en niet wilt, weten waar je naar verlangt. Ik voel me moe wanneer ik behoefte heb aan rust. Of geïrriteerd, wanneer ik behoefte heb aan keuzevrijheid of respect. Alert, als ik behoefte heb aan vertrouwen. Wanneer ik de oorzaak van mijn emoties in mezelf zoek, ben ik op een plek waar ik keuze en regie heb. Voelen en verantwoordelijkheid nemen is met name krachtig: het geeft zelfrespect, keuzevrijheid en vertrouwen.
Weten wat je voelt en nodig hebt, betekent weten waar je staat en verbinding voelen met jezelf. Verbinding maken met een ander gaat niet werken als je zelf “niet thuis” bent. Daar is echter wel wat voor nodig: durven voelen wat je voelt en wat je nodig hebt, zodat je er verantwoordelijkheid voor kan nemen. Vanuit je eigen tennisveld-helft heb je meer veiligheid en meer ruimte, om echt te kijken naar de ander, vanuit respect. Mensen kunnen miljoenen argumenten en gewoontes hebben en tegelijk verschillen we niet veel in dat waarnaar we verlangen. Op je eigen tennisveld-helft heb je meer balans en veerkracht. Om je eerlijk te durven uiten, om te luisteren naar de ander zonder verwijten te horen en om écht contact te maken.
Verlang je naar verbinding? Of naar moed om je eerlijk te uiten? Welkom op een training en check de nieuwe data! Ivm de lock-down zijn de eerstvolgende introductietraining, het retreat en de jaaropleiding uitgesteld. Vragen? Leuk als je mailt